Havza Haber Ajansı’nın aktardığına göre Alman filozof Hans Blumenberg’in kaleme aldığı “Modern Çağın Meşruiyeti” (Legitimacy of the Modern Age) adlı kitap, çağdaş Alman felsefesinin ve düşünce tarihi tartışmalarının temel eserlerinden biridir. Bu eser ilk kez 1966 yılında yayımlandı, daha sonra 1985’te MIT Press tarafından Studies in Contemporary German Social Thought dizisi içinde İngilizceye kazandırıldı.
Blumenberg’in temel sorusu şudur: Modernite yalnızca Hristiyan teolojisinin seküler bir devamı mıdır, yoksa bağımsız bir meşruiyete sahip midir? Hans Blumenberg, son birkaç yüzyılın tarihsel ve felsefi gelişmelerini inceleyerek “ilerleme”, “akılcılık” ve “bilim” gibi kavramların modernitenin oluşumundaki yerini araştırır.
Sekülerleşme Teorisine Eleştiri
Kitabın önemli bir bölümü, Blumenberg’in sekülerleşme teorisine yönelttiği eleştiriye ayrılmıştır. Bu görüş, en çok Karl Löwith’in çalışmalarıyla bilinir. Löwith’e göre modern dönemin birçok kavramı – tarihsel ilerleme fikrinden dünyanın erekselliğine kadar – aslında Hristiyanlığın kurtuluş ve kıyamet anlayışlarının seküler bir yeniden üretiminden ibarettir.
Blumenberg ise bu yaklaşımı reddeder ve bunu “genetik safsata” (genetic fallacy) olarak adlandırır: Modern kavramları yalnızca teolojik kökenlerine indirgemek ve onların yeni bağlamdaki anlam değişimlerini ve işlevlerini göz ardı etmek. Ona göre modernite, Ortaçağ teolojisinin sınırlamalarından aktif bir kopuşun ürünüdür. Özellikle “ilahi mutlak kudret” meselesi gibi krizler, insanı bilgi ve eylemde özgüven ve özerklik arayışına yöneltmiş, bu da yeni bilimin ve modern felsefenin doğuşuna zemin hazırlamıştır.
Temel Kavramlar ve Kitabın Önemi
Eserin merkezi kavramlarından biri “konumların yeniden işgali” (Reoccupation of Positions) fikridir. Blumenberg’e göre, modern dönemde tartışılan birçok soru aslında dinî gelenekten miras alınmıştır; ancak bu sorulara verilen modern cevaplar özgün ve bağımsız bir nitelik taşır. Bu yüzden modernite, ne Hristiyan geleneğinin doğrudan devamıdır ne de ondan bütünüyle kopuştur; daha çok eski soruların yeniden düşünülüp farklı bir zeminde ele alındığı yeni bir ufuktur.
Blumenberg, modernitenin meşruiyetini onun entelektüel bağımsızlığında ve tarihsel sorunlara cevap verme kapasitesinde görür. “Modern Çağın Meşruiyeti” adlı eserin önemi, “gelenek” ve “sekülerizm” arasındaki basit bir karşıtlık sunmak yerine, modernitenin çok katmanlı ve karmaşık bir resmini ortaya koymasındadır.
Bu kitap hâlen din felsefesi, tarih felsefesi, sosyal teori ve modern düşünce tarihi alanlarında araştırmacılar için başvuru kaynaklarından biri kabul edilmektedir.
Eser, Zaniyar İbrahimi’nin çevirisiyle Pegah Ruzegar-e No Yayınevi tarafından, Hane-i Endişevarzan’ın katkılarıyla yayımlanmıştır.
yorumunuz