Üstad Seyyid Mirtaki Hüseyni Gürgani, Havza Haber Ajansı muhabiriyle yaptığı konuşmada, Ayetullah el-Uzma Şeyh Abdulkadir Hairi Yezdi'nin (r.a) havza alanındaki merkezi rolüne vurgu yaparak, onun Kum'a göç tarihini, Havza'nın yeniden kuruluşunu ve İmam Humeyni (r.a), Ayetullah el-Uzma Gulpaygani (r.a) ve Ayetullah el-Uzma Araki (r.a) gibi büyük şahsiyetlerin yetiştirilmesini inceledi.
Üstad Hüseyni Gürgani Şeyh Abdulkadir Hairi Yezdi'ye halkın ve âlimlerin gösterdiği olağanüstü ilgiyi hatırlatarak, ilim havzalarının taahhütlü ve halkla iç içe âlimler yetiştirme konusundaki benzersiz özelliklerine vurgu yaptı ve şöyle dedi: "Merhum Hacı Şeyh, yıllarca Kerbela'da hem ders veriyor hem de öğrenci yetiştiriyordu. Daha sonra, toplumun meseleleri ve âlimlerin talepleri doğrultusunda, Arak'a gitti. Onun Arak'a gitme sebebi ise merhum Hacı Ağa Mustafa'nın, merhum Ağa Muhsin Araki'nin oğlu ve Hacı Şeyh'in samimi dostlarından biriydi. Mekke'ye gitmek için yaptığı bir seyahat sırasında Irak'a gitti ve Arak'ın durumunu Şeyh'e anlattı. Hacı Şeyh de Arak'a ilgi duydu ve oraya gitti."
Kum Havzası üstadı şöyle ekledi: "Şeyh Abdulkadir Hairi Yezdi'nin (r.a) Arak'taki bilimsel faaliyetlerinin duyulmasının ardından, o dönemde Humeyn'de eğitim gören İmam Humeyni (r.a), eğitimine devam etmek için İsfahan'a gitmeyi planlıyordu. Ancak Hacı Şeyh'in Arak'taki varlığını duyunca oraya gitti. Ayrıca Ayetullah el-Uzma Seyyid Ahmed Hansari, Ayetullah el-Uzma Muhammed Ali Araki, Ayetullah el-Uzma Gulpayegani ve diğer büyük âlimler de Arak'a giderek Şeyh ile birlikte Kum'a geldiler ve Kum Havzası'nı güçlendirdiler."
Üstad Hüseyni Gürgani devamında şunları belirtti: "O dönemde Kum'da büyük şahsiyetler bulunuyordu ki, her ne kadar bilimsel olarak yüksek bir konumda olsalar da, Hacı Şeyh Abdulkadir'in bilimsel mertebesine ulaşamamışlardı. Ancak Ayetullah el-Uzma Hairi (r.a) Kum'a geldiğinde bu büyükler onu karşıladı. Örneğin merhum Ayetullah Bafgi, Şeyh Ebu'l Kasım Kebir ve merhum Feyz-i Kumi gibi kişiler, Hacı Şeyh'i davet etmek için Arak'a gittiler."
Üstad Hüseyni Gürgani şöyle dedi: "Hacı Şeyh Kum'a göç etme kararı alındığında, ona bir mektup gönderdiler; ancak başlangıçta net bir cevap vermedi ve 'Kum'daki halkın ve âlimlerin benimle işbirliği yapacağından emin olmalıyım' dedi. Sonunda Hazreti Fatıma-i Masume'nin (s.a) türbesinin üstündeki camide namaz kıldıran merhum Ayetullah Feyz-i Kumi, Hacı Şeyh'i ziyaret etti ve görüşmeler yapıldı. Nihayet 1299 Şemsi (1340 Hicri) yılının sonlarında Hacı Şeyh Abdulkadir Kum'a geldi."
Üstad Hüseyni Gürgani âlimlerin ve halkın Hacı Şeyh Abdulkadir Hairi Yezdi'ye gösterdiği coşkulu karşılamaya dikkat çekerek "Kum'un âlimleri ve halkı onu karşıladı ve önce onu Şah Cemal'in (a.s) türbesinde karşıladılar; ardından da benzeri görülmemiş bir şekilde Hazreti Fatıma-i Masume'nin (s.a) türbesine getirdiler. Merhum Feyz-i Kumi, daha önce camide cemaatle namaz kıldırıyordu; namazı Hacı Abdulkadir'e devretti. Bu olay, onun Kum'daki varlığının önemini göstermektedir." dedi.
Üstad Hüseyni Gürgani şöyle vurgu yaptı: "Kum, 'Ehlibeyt'in (a.s) Türbesi' olarak özel bir konumda bulunması ve masumların (a.s) bu şehir hakkındaki tavsiyeleri dolayısıyla her zaman Şii ilim merkezi olmuştur. Hacı Şeyh Abdulkadir bu durumu anlayarak Kum Havzası'nın bilimsel, ahlaki ve yönetimsel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yeniden inşa etti. O, Mirza Şirazi'nin Samira'da kurduğu havzadan ilham almıştı ve bir havzanın başarılı olması için güçlü bir bilim, ahlak ve yönetim kombinasyonu olması gerektiğini biliyordu."
Üstad Hüseyni Gürgani, Ayetullah Hairi Yezdi'nin (r.a) örnek öğrenciler yetiştirdiğine dikkat çekerek şunları söyledi: "İmam Humeyni (r.a), Ayetullah el-Uzma Muhakkik Damad, Ayetullah el-Uzma Gülpayegani, Ayetullah el-Uzma Behcet, Ayetullah el-Uzma Seyyid Ahmed Hansari ve Ayetullah el-Uzma Muhammed Ali Araki gibi öne çıkan öğrencilerin yetiştirilmesi bunlar arasında yer almaktadır. Bu büyükler sadece bilimde değil, aynı zamanda takvada, ahlakta ve halkla beraberlikte de örnek olmuşlardır."
Kum Havzası hocası, İlim havzalarının benzersiz özelliklerine dikkat çekerek şunları söyledi: "İlim havzaları sadece bilim merkezleri değildir; aynı zamanda insan yetiştirme fabrikalarıdırlar ve İmam Humeyni (r.a) gibi şahsiyetleri yetiştirirler. Diğer bilim merkezlerinde ise belki bilgili ancak ahlaktan yoksun bireyler yetişebilir."
Üstad Hüseyni Gürgani şöyle ekledi: "İlim havzaları, kendini adamış, halkla iç içe olan ve erdemli âlimler yetiştirmektedir. Bugün, Kum Havzası yeniden kuruluşunun üzerinden 100 yıl geçmiş olmasına rağmen, Hacı Şeyh Abdulkadir Hairi'nin (r.a) mirası hâlâ ayaktadır. İlim havzaları sadece bilim üretmekle kalmaz, aynı zamanda istibdat, emperyalizmle mücadelede ve İslami değerlerin savunulmasında öncü rol oynamaktadır."
yorumunuz