Havza Haber Ajansı'na göre, Tahran'da eğitim alan Mihri Hayme Kebud, "Müslüman Kadının Üçüncü Modeli: Dijital Çağda Çocukların Medya Eğitimi Stratejileri" konusuna dikkat çekerek şunları söyledi: "Müslüman kadının üçüncü modeli; dijital çağda çocukların medya eğitimi stratejileri, günümüzdeki en temel eğitim meselelerinden biridir. Bu model, 'İslam İnkılabı'nın Kadını' olarak da adlandırılan, aslında üç temel unsurun akıllıca ve dengeli bir birleşimidir: Öz değerlerimize bağlılık, sosyal ve ailevi sorumluluk ve yeni alanlarda, özellikle medya ortamında aktif ve bilinçli bir katılım."
Hayme Kebud, bu modelde Müslüman annenin ne yalnız ne de pasif olduğunu, yüzeysel yeniliklere kapılmadığını, ahlaki ve dini sınırları koruyarak aktif ve akıllıca medya ortamında yer aldığını belirtti. Bu çok boyutlu varlığın çocukların medya eğitimine derin etkileri olduğunu vurguladı.
Bu konudaki annenin rolü birkaç ana başlıkta ele alınabilir:
Pratik Model Oluşturma
"Annelerin medya tüketimi konusunda pratik model oluşturması, dijital çağda en temel eğitim ilkelerinden biridir. Bu kavram, sadece sözlü tavsiyelerle sınırlı değildir; 'davranış dili' ile ilgilidir. Eğitim psikologları, çocukların ve gençlerin öncelikle ebeveynlerinin sözlerini dinlemekten ziyade, onların davranışlarını görerek örnek aldıklarını savunuyorlar."
Hayme Kebud, sürekli sosyal medya mesajlarını yemek sırasında veya aileye özel zamanlarda bile kontrol eden bir annenin, çocuğuna "mobil cihazla fazla oynama!" demesinin nasıl bir çelişki yarattığını örnek gösterdi. Bu davranışsal çelişkinin eğitimsel bir etkisi olmadığını, aksine ebeveynlerin sözlerine olan güveni azalttığını belirtti.
Hayme Kebud, annenin evde "medyasız zamanlar" belirleyerek, yemek saatleri, aile zamanları ve gece saatleri gibi dönemlerde uygun bir model sunabileceğini ifade etti. Örneğin, tüm cihazları özel bir sepet içinde toplayarak bu zaman dilimlerini aile sohbetlerine ayırabileceğini söyledi. Böylece etkili bir medya eğitimi için "söylem ve davranış arasında uyum" sağlanması gerektiğini vurguladı. Hayme Kebud devamında şöyle dedi: "Müslüman anne bu ilkelere uyarak uzun konuşmalara gerek kalmadan aile içinde bir "pratik medya okulu" oluşturabilir. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: 'Kendini lider olarak belirleyen kişi, başkalarına öğretmeden önce kendini eğitmelidir.' Bu ilke medya çağında her zamankinden daha önemli hale gelmiştir."
Hedefli Bilgilendirme
"Günümüz anneleri, güncel teknolojiler ve dijital platformlar hakkında tam bir bilgiye sahip olmalı ve çocuklarının medya yolculuğunda onlara rehberlik etmelidirler. Bu bilgi, sosyal medya ağlarını, güvenlik ayarlarını ve ebeveyn kontrol araçlarını kapsamaktadır. Örneğin, Family Link ile çocuğunun tablet kullanım süresini yöneten veya Instagram gizlilik ayarlarını öğrenip çocuğuna sanal ortamda nasıl güvenli davranması gerektiğini öğreten bir anne, aslında bilgilerin fırtınasında bir deniz feneri gibi hareket eder."
Hayme Kebud şöyle dedi: "Etkili bilgilendirme ancak anne çocuğun tehlikelerle karşılaşmadan önce basit ve yaşına uygun bir dille sahte haberleri tanıma, gizli reklamları belirleme ve uygunsuz içeriklerden kaçınma becerilerini öğretmesiyle gerçekleşir. Böyle bir anne sadece pasif bir tüketici değil; medya okuryazarlığı atölyelerine katılarak ve güvenilir kaynakları takip ederek sürekli olarak bilgisini güncel tutar. Böylece bilinçli bir danışman olarak çocuklarına sanal dünyanın dalgalı denizinde rehberlik edebilir ve onlara bu ortamın fırsatlarından nasıl yararlanacaklarını ve tehditlerinden nasıl korunacaklarını öğretebilir."
Eleştirel Düşünceyi Güçlendirme
Hayme Kebud şöyle dedi: "Anneler akıllıca yöntemlerle çocuklarının medya ile karşılaşmaları sırasında eleştirel düşüncelerini güçlendirebilirler. Doğrudan emir vermek yerine 'Bu reklam neden böyle görüntüler kullanıyor?' veya 'Bu haberin doğruluğu için ne tür kanıtlar var?' gibi hedefli sorularla çocukların analiz etme ve ayırt etme yeteneklerini geliştirebilirler. Farklı kaynaklarda bir haberi karşılaştırmak "sahte haberleri tanıma yarışması" gibi eğitim oyunları oynamak veya sosyal medya paylaşımlarını birlikte analiz etmek gibi pratik yöntemler etkili olabilir. Ayrıca sanal tehlikeli durumları senaryolaştırmak ve yararlı içerikler üretmeye teşvik etmek bir diğer uygulamalı stratejilerdendir. Örneğin, çocuk bir zincirleme mesajla karşılaştığında annenin "Bu mesajı gönderen kim?" ve "Daha önce birine sonuç verdi mi?" gibi sorular sormasıyla düşünmeye teşvik etmesidir."
Hayme Kebud, bu iletişim tarzının sadece çocuğun akıl yürütme yeteneğini ve öz güvenini artırmakla kalmayıp, aynı zamanda dijital çağda yaşam için gerekli becerileri de öğrettiğini belirtti. İmam Ali (a.s) şöyle buyurmuştur: "Çocuklarınızı kendi ahlak kurallarınıza zorlamayın, çünkü onlar sizin zamanınızdan farklı bir zaman için yaratılmışlardır."
Bu, eğitimde esneklik ve zekayı vurgulamaktadır.
Alternatif Bir Ortam Yaratmak
"Anneler çekici ve yapıcı bir alternatif ortam yaratarak çocukları uygunsuz medya içeriklerinden doğal olarak uzak tutabilirler. Sadece kısıtlamalar yerine, aile içindeki kitap okuma yarışmaları, sanat atölyeleri ve grup oyunları gibi yaratıcı yöntemlerle dinamik bir ortam oluşturabilirler. Ayrıca, çocuklar için kodlama programları veya ilginç bilim uygulamaları gibi eğitici yazılımların tanıtımı, şiddet içeren dijital oyunlar için uygun bir alternatif olabilir. Çocukların değerli içerikler üretmeye teşvik edilmesi, örneğin okul projeleri hakkında blog yazmak, eğitim videoları hazırlamak veya olumlu meydan okumalara katılmak, onları pasif tüketicilerden aktif içerik yaratıcılarına dönüştürecektir."
Hayme Kebud devamında şöyle dedi: "Anne sağlıklı bir sanal alan kullanımı modeli olması durumunda, faydalı kanalları takip ederek ve gerçek aile deneyimlerini paylaşarak çocuğa medyanın büyüme aracı olabileceğini öğreteceğini belirtti. Güzel çiçekler ekerek yabani otları doğal olarak yok eden bir bahçıvan gibi, evde ve sanal ortamda zengin ve canlı bir atmosfer yaratmak, çocukların zararlı içeriklere yönelmesini önlemenin en iyi yoludur."
Güvenle Birlikte Korumak
Hayme Kebud şöyle dedi: "Akıllı anneler dikkat ile güven arasında bir denge kurarak çocukların dijital dünyada güvenli bir şekilde var olmaları için bir alan yaratabilirler. Korku ve aşırı kontrol ortamı yaratmak yerine, aşamalı ve diyalog temelli bir yaklaşım benimsemek karşılıklı güven oluşturur. Gizlice denetim yazılımları yüklemek yerine, çocuğa dürüstçe açıklamak gerekir. Örneğin "Bu ebeveyn kontrol programını birlikte yükleyeceğiz ki zamanını en iyi şekilde nasıl kullanacağını öğrenelim. Tıpkı bisiklet sürmeyi öğrenirken benim seninle olduğum gibi." Hatalar ortaya çıktığında ceza vermek yerine bu fırsatı eğitim için kullanmak gerekir. "Hadi birlikte inceleyelim, bu reklam seni nasıl kandırdı? Bir sonraki sefer hangi işaretleri görmeliyiz?" Açık ama esnek kurallar koymalıyız. "14 yaşından itibaren sosyal medya hesabın olabilir, ama önce birlikte güvenlik ilkelerini öğrenelim." Anahtar nokta, çocuklara güven vermektir. "Eğer sanal dünyada bir sorunla karşılaşırsan, ceza korkusu olmadan benimle paylaşabilirsin; tıpkı parkta bir yabancı sana yaklaştığında bana sığındığın gibi." Bu güven ve diyalog temelli yaklaşım, uzun vadede bağımsız ve sorumlu bireyler yetiştirecektir.
Hayme Kebud son olarak şöyle dedi: "Sağlıklı bir medya yaşamı tüm aile üyelerinin işbirliğini gerektirir. Anne, ailenin kalbi olarak, ebeveynler arasında bir uyum sağlayarak hem sanal dünyanın fırsatlarından yararlanacak hem de onun zararlarından korunacak dengeli bir ortam yaratabilir. Bu, günümüz Müslüman annesinin büyük misyonudur; hem inançlı, hem dünya görüşlü hem de medya okuryazarı bir nesil yetiştirmek."
yorumunuz