Havza Haber Ajansı'nın haberine göre, Nur İslami Bilimler Bilgisayar Araştırmaları Merkezi Başkanı Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Muhammed Hüseyin Behrami, “İslami Akıllı Diyalog Sistemleri ve Dinî Araştırmaların Geleceği” başlıklı sempozyumda, Recep ayının gelişini tebrik etti. Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, bu toplantıyı havzaların modern teknolojik dönüşümlerle ilişkisini açıklama yolunda mübarek bir adım olarak değerlendirdi ve yapay zekânın dinî araştırmaların seyrini köklü biçimde değiştirdiğini vurguladı.
Dijital dönüşüm: Daha yüksek bir hızla tekrarlanan bir deneyim
Konuşmasında dinî araştırmalar alanında onlarca yıla dayanan gayelere değinen Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Muhammed Hüseyin Behrami, geçmiş yıllarda dijital arama araçlarının yaygınlaşmasıyla birlikte ayetlere, rivayetlere ve kaynaklara kolay erişimin İslami ilimler araştırmacısının rolünü zayıflatacağı yönünde kaygılar ortaya çıktığını ifade etti. Ancak tecrübe, bu araçların araştırmacının yerini almak bir yana, araştırmaları derinleştirdiğini ve hızlandırdığını gösterdi.
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, bugün de büyük dil modelleri ve akıllı diyalog sistemlerinin ortaya çıkmasıyla aynı endişelerin çok daha güçlü bir şekilde yeniden gündeme geldiğini belirtti. Bununla birlikte bu dönüşümün hızının ve kapsamının, dinî araştırmaların bugününü ve geleceğini ciddi biçimde etkilediğini vurguladı.
Temel zorluk: Araştırma yöntemi ve epistemolojideki değişim
Nur Merkezi Başkanı, asıl meselenin yalnızca araştırmanın hızının veya doğruluğunun artması olmadığını vurgulayarak şunları söyledi: "Bugün karşı karşıya olduğumuz durum, “araştırma yöntemi” ile “bilgilerin elde edilme biçiminin değişmesidir. Bu değişim, dinî araştırmalarda derin epistemolojik ve metodolojik yeniden değerlendirmeleri gerekli kılmaktadır."
Sözlerine devam eden Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, yapay zekâ tarafından üretilen verilerin ne ölçüde geçerlilik, güvenilirlik ve bilimsel doğruluk taşıdığının ve bunların gerçeklik ile dinî içtihatla olan ilişkisinin ciddi biçimde incelenmesi gerektiğini belirtti. Bunun, ilahiyat havzalarının karşı karşıya olduğu en önemli zorluklardan biri olduğunu ifade etti.
Havzanın yapay zekâ ile ilişkisinin belirlenmesi gereği
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, bu değişimin kaçınılmaz bir değişim olduğunu belirterek şöyle konuştu: "Yapay zekâ ile karşılaşma konusunda bir tercihimiz yok, ancak onunla nasıl ilişki kuracağımız tamamen bizim irademize bağlıdır. Talebenin, hocanın ve araştırmacının bu araçları hangi düzeyde ve hangi sorumlulukla kullanabileceği netleştirilmelidir. Ayrıca bu alanda dinî araştırma etiğinin hangi gereklilikleri içerdiği belirlenmelidir."
Havzaların bekleyecek vakti yok
Nur Bilgisayar Araştırmaları Merkezi Başkanı, karar alma süresinin sınırlı olduğu konusunda uyarıda bulunarak şunları söyledi: "Yapay zekâ bizi beklemez. Havzalar üç alanda hızla net kararlar almak zorundadır. Birincisi temel epistemolojik ve metodolojik çalışmaların yapılmasıdır. İkincisi hocalar, talebeler ve araştırmacılar için şeffaf politikaların belirlenmesidir. Üçüncüsü ise yerli ve uzmanlaşmış İslami akıllı araçların üretilmesidir."
Nur'un tecrübesi: Zamanında araç üretimiyle otorite kazanmak
Konuşmasında Nur Merkezinin dijital alandaki onlarca yıllık tecrübesine değinen Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, deneyimin şunu gösterdiğini ifade etti: "Uygun araçları zamanında ürettiğimiz her yerde yalnızca ulusal düzeyde değil, uluslararası düzeyde de otorite kazandık. Buna karşılık geciktiğimiz her durumda bu otoriteyi kaybettik."
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, “Noormags” örneğini vererek şunları ekledi: "Bir zamanlar 'Google Scholar' varken yerli bir akademik dergi sisteminin başarılı olamayacağı düşünülüyordu. Ancak bugün onlarca saygın Avrupa ve Amerikan üniversitesi Noormags ile ortak çalışmaktadır. Bu durum, bilimsel otoritenin zamanında ve akıllıca atılan adımların sonucu olduğunu göstermektedir."
İslami akıllı diyalog sistemlerinin tanıtımı
Nur Merkezi Başkanı, bu sempozyumun düzenlenme amacına değinerek şunları söyledi: "İslami akıllı diyalog sistemlerini tanıtmak ve yaygınlaştırmak amacıyla Nur Merkezi, yaklaşık yirmi dinî diyalog sistemini gündemine almıştır. Bu toplantıda ise zaman kısıtlaması nedeniyle beş diyalog sistemi tanıtılmaktadır."
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, söz konusu diyalog sistemlerinin; kadınlar ilahiyat havzasında eğitim ve araştırma alanında kullanılan araçları, dinî sorulara cevap verme sistemlerini, dinî ve psikolojik danışmanlık uygulamalarını ve Kur’an-ı Kerim tefsirleriyle etkileşimli diyalog imkânı sunan araçları kapsadığını belirtti.
Nur Merkezi'nin diyalog sistemleri alanındaki gelecek planları
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, Nur Merkezi'nin üretken yapay zekâ alanındaki faaliyetlerini anlatarak şunları söyledi: "Son yıllarda insan kaynağına, işlem altyapılarına ve akıllı içerik geliştirmeye yönelik geniş çaplı yatırımlar yapılmıştır. Özellikle İslami ilimler alanında uzmanlaşmış diyalog sistemlerinin geliştirilmesine özel bir önem verilmektedir."
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, yakında “Dinî kitaplarla diyalog” adlı diyalog sisteminin tanıtılacağını belirterek şu bilgiyi paylaştı: "Bu sistem, Nur veritabanında yer alan 137 binden fazla cilt kitaba dayalı olarak tasarlanmıştır. Dinî araştırmalarda ciddi bir değişim oluşturma potansiyeline sahiptir."
Nur Merkezi Başkanı ayrıca bilimsel dergilerle diyalog, İslami ilimlerin uzmanlık alanlarıyla diyalog, bilimsel ve tarihî şahsiyetlerle diyalog ve “kapsamlı İslami ilimler asistanı” tasarımı gibi programlara da değindi. Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, nihai hedefin kullanıcı seviyesine uygun biçimde doğru ve güvenilir bilimsel hizmetler sunan kapsamlı akıllı asistan geliştirmek olduğunu ifade etti.
Hüccet-ül İslam vel-Müslimin Behrami, bu değişim karşısındaki sorumluluklarının son derece ağır olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: "Sorumluluk bilinciyle, akıllıca ve etik odaklı bir yaklaşımla hareket edersek, yapay zekâ çağında ilahiyat havzalarının bilimsel otoritesini tesis edebilir ve güçlendirebiliriz."
yorumunuz