Havza Haber Ajansı’nın bildirdiğine göre, dijital ortamda yer alan modern medya araçlarının işlevlerinden söz edildiğinde en önemli ve en yaygın alanlardan biri olarak ‘eğlence üretimi’ öne çıkmaktadır. Nitekim modern çağın medya anlayışında da bu yön, yani eğlenceye odaklanmak önemli bir unsur olarak kabul görmektedir.
Elbette burada dijital ortamda eğlence üretiminden kastedilen, çevrim içi platformlarda kullanıcılar için çeşitli ilgi çekici ve keyifli içeriklerin ve etkinliklerin üretilip sunulmasıdır. Bu ise; çevrim içi oyunlar, videolar ve görsel içerikler (komik videolar, eğitici klipler, film ve diziler vb.) ile sosyal medya aktivitelerini kapsamaktadır. Zira sosyal medya platformları da; fotoğraf ve video paylaşımı, sohbet etme, kişi takibi gibi özellikleriyle başlı başına birer eğlence aracı hâline gelmiştir.
Bunlara ek olarak podcast’ler ve sesli içerikler, etkileşimli içerikler, çevrim içi alışveriş ve eğlenceli eğitim içerikleri de bu alanın bir parçasıdır. Özellikle günümüzde eğitimin; ilgi çekici videolar, oyunlar ya da etkileşimli uygulamalar yoluyla verilmesi oldukça yaygın bir hâl almıştır.
Faydalı ve Zararlı Eğlence Anlayışları
Medya ve iletişim alanında araştırmacı olan Muhammed Rıza Selmani, sanal ortamın her ne kadar insanlar arasındaki etkileşimi artırmış olsa da aynı zamanda aile bireylerinin birbirinden uzaklaşmasına da zemin hazırladığını belirtti. Selmani, “Eğer sanal dünyadaki eğlence faaliyetleri bireyin ve ailenin kültürel gelişimi yönünde ilerliyorsa, bu değerlidir. Ancak sadece vakit öldürmeye yönelikse o zaman bu araç faydalı olarak değerlendirilemez. Bu yüzden dijital dünyanın zararlarını iyi tanımak ve onlardan uzak durmak gerekir.” dedi.
Selmani sözlerine şöyle devam etti:
“Günümüzde birçok insan sanal ortamda aktif olarak yer almakta ve bu ortam yaşamlarında önemli bir rol oynamaktadır. Bu durum da bireylerin bu sanal dünyanın eğlencelerine kapılıp ailelerine yeterince odaklanamamalarına neden olmaktadır. Herkes dijital dünyaya gömüldüğünde ise aile içi iletişimin en temel unsurlarından biri olan etkileşim ve sohbet ortadan kalkmakta; çocuklar günden güne ailelerinden özellikle ebeveynlerinden uzaklaşmakta ve bu dijital dünyanın içinde kaybolmaktadır. Bu da doğal olarak çeşitli sosyal ve psikolojik sorunları beraberinde getirmektedir.”
Selmani ayrıca şu uyarıda bulundu:
“Günümüzün hassas döneminde dijital ortam, özellikle genç nesil üzerinde ciddi bir etki bırakmış durumda ve toplumu bireyciliğe yönlendirmiştir. Oysa aynı araçlar ve medya, doğru bakış açısı ve kullanım biçimiyle toplumsal dayanışmayı özellikle aile kurumunu güçlendirmek için bir fırsat da olabilir.”
Dijital Bağımlılığın Sonuçlarına Karşı Dikkatli Olalım
İran Eğitim Bakanlığı Değerler Eğitimi Genel Müdürü Emir Tecelli Niyâ, öğrencileri tehdit eden dijital bağımlılık tehlikesine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Bugünlerde öğrencileri en çok tehdit eden sorun, onların dijital ortamda sınırsız ve kontrolsüz biçimde zaman harcamalarıdır. Bu durum hem biz eğitim yetkililerini hem de velileri ciddi şekilde endişelendirmektedir. Bu durumun özeti aslında şu cümlede saklıdır: Dijital bağımlılık.”
Tecelli Niyâ, öğrencilerin dijital ortamda günlük ne kadar vakit geçirdiğine dair net bir istatistik olmadığını ancak yoğun ve sürekli kullanımın çok sayıda zarara yol açtığını belirtti. Özellikle öğrencilerin değerli zamanlarının boşa harcanması, ailelerin bu zamanı daha verimli işler için kullanma beklentisi ve bu yaşlarda zamanı doğru kullanmanın kritik önemde olması gibi konulara vurgu yaptı.
Ayrıca şu fiziksel zararların da altını çizdi:
• Hareketsizlik ve obezite,
• Omurga problemleri (disk sorunları),
• Görme bozuklukları.
Tecelli Niyâ, velilerin özellikle çocuklarının dijital ortamda ne tür içeriklerle karşılaştıkları konusunda endişeli olduklarını vurgulayarak şu açıklamada bulundu:
“Dünyanın birçok ülkesinde, hatta gelişmiş olanlarında bile öğrencilerin sosyal zararlarla karşılaşmamaları için çeşitli kontrol mekanizmaları geliştirilmiş ve erişim sınırlamaları getirilmiştir. Bizim de bu alanda daha etkili politikalar geliştirmemiz gerekiyor.”
Zararlardan Kaçış için Öneriler
Emir Tecelli Niyâ sözlerinin devamında çocuklar ve gençlerin dijital bağımlılığa kapılmalarını önlemek için bazı önerilerde bulunarak şunları söyledi:
“Çocuk ve gençlerin programlarında ne kadar çok neşe, canlılık, fiziksel hareket, etkinlik ve aileyle zaman geçirme yer alırsa bu onların yararınadır ve aynı zamanda dijital bağımlılığı önlemede etkili yollar arasında sayılır. Öğrencilerin dijital ortama aşırı kapılmamaları için bu tarz sağlıklı yönlendirmeler çok değerlidir.”
Tecelli Niyâ, telefon ve dijital medyanın tamamen yasaklanmasının mantıklı olmadığını, bunun yerine çocuklar için kurallar ve sınırlar belirlenmesi gerektiğini vurguladı. Örnek olarak şu soruları dile getirdi:
• Bir öğrenci günün her saatinde öğretmenine mesaj gönderebilir mi?
• Sosyal medyada size ulaşmak isteyen her kişiye iletişim izni verilmeli mi?
• Karşınızdaki kişinin gerçek kimliğinden emin misiniz?
Bu gibi soruların cevaplarını çocuklara bilinçli bir şekilde öğretmek gerektiğini belirten Tecelli Niyâ, sözlerini şu tavsiyeyle tamamladı:
“Çocuklarımızı dijital dünyanın içinde koruyabilmenin en etkili yolu, onlara hem sınır koymak hem de bilinç kazandırmaktır.”
yorumunuz