Havza Haber Ajansı’nın bildirdiğine göre; isim, kimlik ve kader; bu üç unsur, tarih boyunca farklı kültürler ve inançlarda ayrılmaz bir bağ oluşturmuştur.
Bazıları, isim değiştirmenin sorunları çözmenin ve huzura ulaşmanın anahtarı olduğunu savunur. Peki bu inanışlar bilim ve din açısından doğrulanabilir mi?
Bu söyleşide hem hadisler hem bilimsel bulgular ışığında bu konu derinlemesine incelenmiştir. Ayrıca Kur’an ve hadis uzmanı Hüccetü’l-islam Seyyid Ahmed Musevi Dürçe ile yapılan görüşmede bu inançların fıkhi ve şer’i boyutları ele alınmıştır. Söyleşi siz değerli okuyucularımız için aşağıda sunulmaktadır.
Soru:
Bilimsel kanıtlar veya araştırmalar isim değiştirmenin yaşam kalitesini iyileştirebileceği, sorunları çözebileceği ya da hastalıkları iyileştirebileceğini gösteriyor mu?
Ayrıca İslam dini açısından isim değiştirme öneriliyor mu? Hangi durumlarda isim değişikliği dinen kabul edilir ve bu değişikliğin bireyin hayatında etkisi olur mu?
Cevap:
İslam dininde güzel isimlere sahip olmak bir değerdir ve hem ruh hem beden üzerinde olumlu etkileri olabilir. Bu yüzden her Müslümanın çocukları için anlamı güzel, iyi isimler seçmesi gerekir; çünkü iyi isim güzel anlamları çağrıştırır, kötü isim ise çirkin anlamlar taşır ve bu da kişiye karşı alay veya saygısızlık sebebi olabilir.
Ancak önemli olan şu ki; isim, bir insanın hayatında ne kadar etkili olabilir? Öyle ki özel bir isim seçmek ya da isim değiştirmekle bu olumlu etkilerden faydalanmak ve olumsuz etkilerden kaçınmak mümkün olsun.
Hadislerden anlaşıldığı kadarıyla, güzel isim seçimi kişiye saygınlık, onur ve bereket getirir. Fakat sadece ebced harflerine göre isim seçmenin ya da değiştirmenin, kişinin yaşamındaki sorunları çözüp maddi mutlulukları ve arzuları gerçekleştireceği konusunda hiçbir rivayette bir vurgu ya da işaret yoktur.
Peygamber Efendimiz’den (s.a.a) bazı hadisler bu konuda şöyle der:
“İçinizden her birinizin çocuğuna vereceği ilk hediye, güzel isimdir; bu yüzden her biriniz çocuğuna güzel bir isim koymalıdır.”
(Biharü’l-Envar, c.104, s.130, h.20)
Peygamber Efendimiz (s.a.a) buyurdu ki: “Çocuklarınızı Peygamberlerin isimleriyle isimlendirin; en güzel isimler Abdullah ve Abdurrahman’dır.” (Mekarem el-Ahlak, sayfa 22)
İmam Kazım (a.s) şöyle buyurur: “Evdekiler arasında Muhammed, Ahmed, Ali, Hasan, Hüseyin, Cafer, Talib, Abdullah ve Fatıma isimleri bulunduğu sürece o eve fakirlik ve yokluk girmez.” (Vesailu’ş-Şia, cilt 15, sayfa 129)
İmam Bakır (a.s) babalarından rivayet eder ki: “Resulullah (s.a.a) kötü erkek isimlerini ve şehir isimlerini değiştirirdi.” (Vesailu’ş-Şia, cilt 15, sayfa 124)
Bir rivayette şöyle geçer:
Bir elçi Peygamber’e (s.a.a) gelerek adını sordu. Adam “Bagiyez” dedi. Peygamber (s.a.a) “Sen Habib’sin” diyerek onun ismini Habib koydu.
(Üsdü’l-Gabe, cilt 1, sayfa 681, hadis no: 1067)
İsim seçimi veya değiştirilmesi hakkında birçok hadis vardır ancak hiçbiri, isim seçimi veya değişikliğini ebced harflerine veya gizemli ilimlere dayandırmayı tavsiye etmemiştir. Ölçüt, hadislerde adı geçen isimlerin güzel ve anlamlı olmasıdır.
Bazıları bir kişinin burcunu öğrenmek için önce kişinin ve annesinin isimlerini “Ebced Kebir” sistemine göre sayısal değere çevirip toplamanız gerektiğini iddia ediyor. Daha sonra toplamı 12’ye bölüp kalan sayıya göre kişinin burcunun 12 özel burçtan biri olduğu söyleniyor. Buna göre kişinin burcu doğa elementlerinden ateş, toprak, hava veya su elementlerinden birine yöneliyor.
Ebced harflerine göre burç hesaplamada önce kendi burcunuzu bulmalısınız. Her yıl 12 aydan oluşur ve her aya bir burç atanmıştır.
Burçların genel özellikleri şöyle açıklanır:
• Koç (Hamel), Aslan (Esed) ve Yay (Kavs): Ateş elementi baskındır. Bu burçtaki kişiler çabuk sinirlenir ama hemen sakinleşirler. Sürekli tartışma başlatırlar ama kin tutmazlar. Vücutları sıcak ve susuz kalmaya eğilimlidir.
• Boğa (Sour), Başak (Sanbleh) ve Oğlak (Cedi): Toprak elementi hakimdir. Bu kişilerin doğası alçakgönüllü, sakin ve saygılıdır.
• İkizler (Cevza), Terazi (Mizan) ve Kova (Dalu): Hava elementi baskındır. Bu kişiler kibirli, sinirli ve zeki olurlar.
Böylece, ebced değeriyle kişinin isminin bu 12 burçtan birine düşmesi, onun doğasına ve karakterine etki edebilir denmektedir.
İddia edilen yukarıdaki bilgiler, dini ve rivayetlere dayanan herhangi bir sağlam kaynak içermemektedir. Bu nedenle bu esaslara dayanarak uygulama yapmak ve beklenen meşru sonucu almak mümkün değildir. Ayrıca bu iddiaların aşağıdaki gibi çeşitli sakıncaları vardır:
1. Birçok âlim insanın mizacını doğduğu yerin koşulları, beslenme gibi etkenlere bağlı veya en azından bunların etkili olduğunu kabul eder. Ancak yukarıdaki sınıflandırma sadece isim ve doğum ayının etkisine dayanmakta olup, bu tür etkiler göz önüne alınmamıştır.
2. İslam öğretilerine göre insanların en çok mutlu ve başarılı olmasını sağlayan şey onların davranışları ve amelleridir. Ancak yukarıdaki sınıflandırma ve iddia edilen özelliklerde böyle bir vurgu bulunmamaktadır.
3. Burçlarda belirtilen özelliklerden bu vasıfların kalıcı ve değişmez olduğu izlenimi çıkmaktadır. Oysa bizler biliyoruz ki birçok ahlaki erdem ve kusur değiştirilebilir ve kontrol edilebilir.
4. Eğer gerçekten isim seçimi veya değişikliği, ebced hesabına göre bu kadar etkili olup insanın mizacı ve kaderi üzerinde belirleyici ise o halde isim seçimi ve değişikliği ile ilgili 50’den fazla rivayet bulunan Masumların (a.s.) hadislerinde bunun bir etkisi neden geçmemiştir? Bu durum böyle önemli bir konunun göz ardı edildiğini değil, aksine böyle bir etkinin bulunmadığını gösterir.
5- Gerçekte ve toplumda gözlemlediğimiz şudur ki: Bilim öğrenimine veya bir mesleğe yönelen ve gece gündüz çaba gösteren kişiler sonunda bilimsel ve maddi başarılar elde ederler. Oysa bazı burçların iddia edilen özelliklerinden anlaşılan, sadece isim seçimi veya değiştirilmesiyle insanın sorunlarının çözüleceği ve maddi kazanç sağlayacağıdır ki bu gerçeklikle bağdaşmamaktadır.
6- Kendi şahsi gözlemlerim ve bildiklerim arasında ismini değiştirmek için büyücü ve medyumlara başvuran birçok kişinin bir sonuç alamadığı örnekler vardır. Örneğin, mali sorunlar yaşayan ve “Muhsin” adlı bir tanıdığım, ismini “Bâkır” olarak değiştirmesi önerilmesine rağmen birkaç yıl geçmesine rağmen iflas etmiş ve borçları vardır.
7- Neden büyücü ya da doğaüstü bilimlerde uzman olduğunu iddia eden kişi, kendisi ismini değiştirip maddi sorunlarını çözmüyor? Böylece bu işi yaparak sizin paranızı almak zorunda da kalmazdı. Çünkü o da iyi biliyor ki isim değişikliğinin ebced hesabına göre hiçbir etkisi yoktur ve sadece pazarlama ve maddi gelir amacıyla bu işi yapmaktadır.
8- Yaptığım araştırmalar ve incelemelere göre çeşitli burçlara atfedilen çoğu özellik ve nitelik bu alanda büyük isimler olan Nasiruddin Tusi ve Şeyh Bahai gibi bilim insanlarının yazdığı güvenilir gizli ilimler kitaplarında bulunmamaktadır. İsim değiştirme ve buna bağlı iddia edilen özellikler dolandırıcı büyücülerin bir oyunu ve hilesidir.
9- Astroloji (fal) hakkında söylenebilecek en iyi şey bazı kişilerin oturup çeşitli burçlara ait özellikleri uydurduklarıdır; tıpkı bazı kişilerin normal aylar için söyledikleri gibi (mesela Eylül ayında doğanlar böyledir gibi). Bu tamamen falcılığa benzer ve güvenilir değildir.
Eğer değerli okuyucular bu konuyu ve büyücülerin iddialarını derinlemesine düşünür ve sorgularsa, benim gibi başka birçok çelişki ve hata da akıllarına gelecektir. Bu da gösterir ki bu mesele temelden yanlıştır ve bu konuları yayanlar, çıkar sağlayan, yani büyücüler ve sahtekar medyumlardır.
yorumunuz