Havza Haber Ajansı’nın bildirdiğine göre Ayetullah Ali Rıza Ârafi, 11 Aralık 2025 Perşembe günü Kum’da düzenlenen “İslami Hareketin Öncüleri: Ayetullah Yezdî (r.a.)” Ulusal Kongresi’nin kapanış töreninde, bu inkılapçı mücahidin yüce konumuna işaret ederek şöyle dedi:
“Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) makamı, değeri ve şahsiyetinin kıymeti şimdiye kadar yaptıklarımızdan çok daha üstündür. Umuyoruz ki bu kapanış töreni bir son değil, daha büyük adımlar atmanın başlangıcı olsun.”
İlim Havzaları Müdürü, 1970’li yılların atmosferine ve kendi talebelik dönemine işaret ederek şöyle ekledi: “O dönemde biz, Ayetullah Yezdî (r.a.) gibi seçkin simalarla karşılaşıyorduk. O ve Ayetullah Meşkînî (r.a.) gibi havzanın büyükleri, İmam’ın yokluğunda havzanın ruhunu ve düşünce çizgisini yönlendiriyorlardı.”
İmam Humeynî (r.a.) ile genç nesil arasında bir köprü
İlim Havzaları Yüksek Konseyi üyesi şöyle devam etti: “O dönemde büyük merciler ve seçkin şahsiyetler de vardı; ancak Ayetullah Yezdî (r.a.), İmam Humeynî (r.a.) ile genç nesil arasında bir vasıta idi. O ve benzeri şahsiyetler, İmam’ın düşüncelerini ve stratejik yönelimlerini havzaya, oradan da üniversiteye ve topluma aktarıyorlardı.”
Anayasa Koruyucular Konseyi Fakih Üyesi, İmam’ın düşünce çizgisinin sonraki nesillere aktarılmasının önemine değinerek şunları söyledi:
“Müderrisler Cemiyeti’nin çatısı altında Ayetullah Yezdî (r.a.) ve havzanın diğer önde gelen şahsiyetlerinin üstlendiği bu rehberlik rolü, İmam’ın parlak düşüncesinin O’nun yokluğunda dahi devam etmesini ve havzadaki genç ve orta yaş nesle aktarılmasını sağladı. Bugün de tüm bu büyükleri takdir ve şükranla anmak gerekiyor.”
Havza âlimlerinin belirleyici rolü
Ayetullah Ârafi, 1960’lı yılların şartlarını ve havza âlimlerinin belirgin rolünü değerlendirerek şöyle vurguladı: “O dönemin zorluk ve baskıları, bugünün nesli için anlaşılması kolay olmayan şeylerdir.”
İlim Havzaları Müdürü sözlerine şöyle devam etti: “1960’lı yıllar, İslam İnkılabı’na doğru giden bir dönemdi; İran’da ve bölgede İslami düşünce için son derece hassas bir dönemdi. Özellikle ilim havzaları için bu dönem Batı’nın nüfuzuyla yüzleşmenin ve aynı zamanda derin bir medeniyet mücadelesinin başladığı, yeniliklerle dolu ve büyük önem taşıyan bir süreçti.”
Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) ve Havza Öncülerinin Direnişi
Müderrisler Cemiyeti’nin Üyesi İslami düşünceye, ülkenin bağımsızlığına ve izzetine yönelik baskıların ve dayatılmış sınırlamaların büyüklüğüne dikkat çekerek şöyle ekledi:
“Dönemin öncü şahsiyetleri —ki Ayetullah Yezdî (r.a.) de onlardandı— iç istibdadın, dış sömürünün ve ayrıca içerideki art niyetli ya da bilinçsiz davranışların tüm zorluklarına katlandılar.”
İlim Havzaları Müdürü sözlerine şöyle devam etti: “Bu direnci koruyup sarsılmaz sancakları ayakta tutan büyükler İran halkına, bölge milletlerine ve İslam ümmetine yolu açtılar. Bugünün nesli, o dönemin zorluklarının derinliğini ve onların olağanüstü tahammülünü kavramakta zorlanır.”
Tarihî Dönemeçlerin Adamı
İlim Havzaları Yüksek Konseyi Üyesi, Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) şahsiyeti ve hizmetlerini övgüyle anarak şöyle dedi: “Bu inkılapçı mücahit, ülkenin önemli tarihî ve toplumsal dönemeçlerinde etkili rol oynamış bir şahsiyetti.”
Ayetullah Ârafi, Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) krizlerle ve tarihî dönüşümlerle karşı karşıya geldiği zamanlardaki rolüne işaret ederek şöyle devam etti:
“‘Kritik anların adamı’ olmak, Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) belirgin özelliklerinden biriydi. Zaman iniş çıkışlarla doludur ve İslam toplumu bazı dönemlerde büyük engeller ve önemli dönemeçlerle karşılaşır. Böyle anlarda yalnızca sarsılmayan değil, başkalarına da yol gösterebilen insanlara ihtiyaç vardır. Ayetullah Yezdî (r.a.), bu niteliklere sahip bir şahsiyet olup kritik anlarda asla geri adım atmıyordu.”
Seçkin Kişilik Özellikleri
İlim Havzaları Müdürü, Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) karakterinin seçkin yönlerine de işaret ederek şöyle dedi: “O, hareket ve devrimin coşkusuyla toplumu yönetme alanına giren âlimler neslindendi. Bu insanlar arasında örgütsel kavrayış, toplumsal ve idari anlayışa sahip olanlar çok azdı. İşte bu özellik, uygulama ve örgütlenme sahasında Ayetullah Yezdî’yi (r.a.) öne çıkaran bir nitelikti.”
Yargı Alanındaki Önemli Hizmetleri ve Kurumsal Yönetim Becerisi
Uzmanlar Meclisi Üyesi, Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) Yargı Erki’ndeki görev dönemini değerlendirerek şöyle ifade etti:
“Onun kurumsal meseleleri derinden kavraması ve işleri düzenleme konusundaki yeteneği önde gelen âlimler ve mücahitler arasında bile ender görülen bir meziyetti. Genellikle derin ilmî birikime ve siyasi mücadele geçmişine sahip birinin bu düzeyde yönetim ve organizasyon sergilemesi beklenmez; fakat Ayetullah Yezdî (r.a.) bunu en güzel şekilde yerine getirdi.”
İlim Havzaları Müdürü ayrıca şunu vurguladı:
“Ayetullah Yezdî (r.a.), yalnızca büyük bir fakih ve siyasi sahnenin mücahidi değildi; aynı zamanda güçlü örgütsel ve toplumsal kavrayışa sahip bir yöneticiydi.”
Dini Gayretin ve Pratik Hikmetin Bir Örneği
Ayetullah Ârafi, merhum Ayetullah Yezdî’nin (r.a) pratik hikmeti ve dini gayreti üzerine konuşarak şöyle dedi: “Onun dini gayreti iki boyuta sahipti. Birincisi: Bireysel, toplumsal ve yönetsel düzeyde ortaya çıkan bozulma ve sapmalara karşı duyarlılık ve uyanıklık. İkincisi: Etkin bir şekilde harekete geçebilmek için gerekli akıl, basiret ve dirayete sahip olmak.”
Hikmetli ve Titiz Bir İnsan
İlim Havzaları Müdürü, merhum Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) hikmet sahibi ve titiz bir şahsiyet olduğunun altını çizerek şöyle devam etti:
“Bazen onun hamasi heyecanının sadece duygusallıktan kaynaklandığı sanılır; fakat çeşitli toplantılarda açıkça görülürdü ki tüm davranışları ve tepkileri hesaplı ve ince bir planlamaya dayanıyordu. İçteki o coşkusu ve dıştaki duyarlılığı, akılcılık ve pratik adımlarla birlikteydi.”
Tedbir ve Gelecek Öngörüsü
İlim Havzaları Müdürü ayrıca Ayetullah Yezdî’nin (r.a.) havza ile ilgili düşünce ve planlamalarına değinerek şöyle dedi: “O, havzanın ihtiyaçlarını ve talebelerin geleceği şekillendiren rolünü önemle dikkate alıyordu. Vefatından üç ay önce kendisini ziyaret ettiğimde bile havzanın gelecekteki ihtiyaçlarının karşılanması ve talebelerin nasıl yetiştirilmesi gerektiği konusunda son derece dikkatli tavsiyelerde bulunmuştu. Bu geleceğe dönük bakış ve sorumluluk bilinci, talebeler ve yöneticiler için değerli bir örnektir.”
Bugün ve Yarın için Büyük Şahsiyetleri Tanımanın Gerekliliği
Ayetullah Ârafi, konuşmasının sonunda şu hatırlatmayı yaptı:
“Merhum Ayetullah Yezdî (r.a.) gibi şahsiyetleri tanımak havzamızın, üniversitemizin ve toplumumuzun bugünü ve yarını için büyük önem taşımaktadır. Biz tarihimizin hassas dönemeçlerinden geçiyoruz ve bu büyüklerin düşünceleri ile tecrübeleri, İmamlar’ın çizgisi ve aziz şehitlerin ideallerinde ilerleyebilmemiz için dayanak noktalarımızdır.”
yorumunuz